کد مطلب:212875 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:90

محمد بن سائب کلبی
پدر هشام، محمد بن سائب، از فقهای زمان [1] ، و از علمای كوفه، و در علم تفسیر و علم انساب مبرز و پیشرو بوده [2] و كتابی در تفسیر نگاشته است [3] كتاب «تقسیم القرآن»، و همچنین كتاب «احكام القرآن» از اوست [4] ، و او اول كسی است كه در احكام القرآن كتابی تصنیف كرده است. [5] .

محمد در سال 146 هجری در كوفه از دنیا رفت [6] هشام علوی بسیاری از پدر آموخت و كار او را تكمیل كرد. [7] .

سمعانی در كتاب انساب گوید: محمد، پدر هشام، اهل كوفه، و صاحب تفسیر، و قائل به رجعت بوده است. [8] .


[1] تاريخ يعقوبي، ج 2، ايام ابي جعفر المنصور، ص 124. (چاپ نجف).

[2] المعارف، ص 233 و تاريخ ابن خلكان، ج 2، ص 69.

[3] ابن نديم در الفهرست، ص 50، ضمن برشمردن تصانيفي در تفسير قرآن، از كتاب تفسير الكلبي، محمد بن سائب، نام مي برد.

ابن عدي در كتاب الكامل، تفسير محمد بن سائب را از ديگر تفاسير كامل تر مي داند (تأسيس الشيعه، ص 325).

[4] فهرست ابن النديم 7 ص 140 و ص 57 (كتب تأليف شده در زمينه احكام القرآن).

[5] تأسيس الشيعه، ص 321 و الشيعه و فنون الاسلام، ص 14 (چاپ صيدا)

سيد صدر، قدس سره، گويد: تصور جلال الدين سيوطي در كتاب «الاوائل» به اينكه امام شافعي اول مصنف احكام القرآن است، درست نيست؛ زيرا شافعي در سال 204 هجري در سن 54 سالگي از دنيا رفته و محمد بن سائب در سال 146؛ پس محمد، اول مصنف احكام القرآن مي باشد.

[6] المعارف، ص 233 - فهرست ابن النديم، ص 140.

[7] فهرست ابن النديم، ص 140 - ميزان الاعتدال، ج 4، ص 304 - ضحي الاسلام، ج 2، ص 348.

[8] انساب سمعاني، باب الكاف و اللام (كلبي)، برگ 485 (چاپ ليدن).